Nawilżanie skóry część I - woda w skórze, TEWL, NMF

Zanim zaczniemy mówić o środkach nawilżających warto omówić w jaki sposób woda związana jest w skórze i w jaki sposób dochodzi do jej utraty.

Woda w skórze występuje w dwóch stanach:

• woda ulegająca migracji- w obrębie warstwy rogowej oraz słabo związana woda w warstwach głębszych. Woda ta krąży i przechodzi przez różne warstwy naskórka

• woda nieulegająca migracji- silnie związana z cząstkami biologicznymi (np. z kwasem hialuronowym)

 PRZEZNASKÓRKOWA UTRATA WODY (TEWL)

Woda niezwiązana przez proteoglikany ulega dyfuzji w kierunku warstwy rogowej naskórka. Gdy znajdzie się na powierzchni ulega odparowaniu. W ten sposób skóra traci ok. 5g wody/m2/h. Jeśli skóra jest dobrze nawodniona, utrata wody jest większa niż w przypadku skóry odwodnionej.

Jeśli nie ma równowagi między wyparowywaniem wody, a jej przepływem, dochodzi do wysuszenia skóry. Im więcej wody przepływa przez skórę, tym jest lepiej nawodniona- stąd też tak ważne jest wypijanie wystarczającej ilości płynów dziennie.

Ważne jest również utrzymanie prawidłowej ilości i składu lipidów naskórkowych. Sprzyja temu spożywanie niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT), które znajdziemy w olejach roślinnych oraz tłuszczu rybnym. Lipidy naskórkowe będą zmniejszać odparowanie wody z naskórka.

CO ZWIĘKSZA TEWL:

• Zimno, które zmniejsza wydzielanie łoju

• Wentylacja

• Środki powierzchniowo czynne, które usuwają płaszcz wodnolipidowy oraz część cementu międzykomórkowego. Zwiększa do przepuszczalność warstwy rogowej i ucieczkę wody

• Niektóre choroby skóry, np. łuszczyca, atopowe zapalenie skóry

• Dieta ubowa w tłuszcze- cement międzykomórkowy ubogi w lipidy jest bardziej przepuszczalny

Naturalny Czynnik Nawilżający (NMF)

NMF (Natural Moisturising Factor) to składnik warstwy rogowej naskórka, który stanowi mieszaninę substancji higroskopijnych, pozwalających korneocytom wiązać wodę. NMF powstaje podczas przemian białka filagryny. 

Skład NMF:

• wolne aminokwasy (glicyna, seryna, prolina) - 40%

• kwasy piroglutamonowy (PCA) w postaci soli sodowej (Sodium PCA), która silnie wiąże wodę - 12%

• mocznik- nie jest higroskopijny, ale modyfikuje strukturę keratyny, pozwalając w ten sposób na zwiększone wiązanie wody - 7%

• mleczany o silnie higroskopijnym działaniu - 12%

• składniki mineralne (chlorki, jony sodu, potasu, wapnia, magnezu) - 18%

• cukry (fruktoza, glukowa, galaktoza) - 3,5%

NMF pozwala zatrzymywać wodę, która przechodzi przez warstwy komórek podczas dyfuzji.

Skoro poznaliśmy już mechanizmy utraty wody, w kolejnym poście o tym, jak można tę utratę zatrzymać.