środa, 19 października 2011

Receptura kosmetyczna- Emulsja


Emulsja

1. Definicja: mieszanina cieczy o zasadniczo różnej polarności* (nie rozpuszczających się w sobie) , z których jedna zdyspergowana (rozproszona) jest w drugiej. Emulsja składa się z 
  • fazy rozproszonej (wewnętrzne)
  • fazy rozpraszającej (zewnętrznej). 
W kosmetologii to najczęściej faza tłuszczowa rozproszona w fazie wodnej lub odwrotnie.


Czytaj dalej

* dla osób nie związanych z chemią: polarność to właściwość cząsteczek, polegająca na nierównomiernym rozłożeniu ładunku elektrycznego. Np. woda (H-O-H) jest polarna (ma moment dipolowy różny od zera), substancje rozpuszczające się w wodzie nazywamy hydrofilowymi. Substancje nie rozpuszczające się w wodzie (tylko w substancjach niepolarnych) nazywamy lipofilowymi (z powinowactwem do tłuszczy). Substancje rozpuszczające się zarówno w wodzie jak i tłuszczach to związki amfifilowe. Emulsja ma za zadanie „połączyć” substancje, które mają różną polarność= nie rozpuszczają się w sobie.

2. Zastosowanie: Emulsje występują na każdym kroku, np. mleko, masło to emulsje wody w tłuszczu (bądź odwrotnie). Większość preparatów kosmetycznych to emulsje: kremy, mleczka, balsamy, maseczki, żele- to wszystko emulsje.

3. Podział emulsji pod względem złożoności:
  • emulsje proste: składające się tylko z fazy rozproszonej i rozpraszającej
    • typu „Olej w wodzie” O/W, inaczej L/H- fazę rozpraszającą stanowią substancje hydrofilowe, fazę rozproszoną- lipofilowe. Najpopularniejszy rodzaj emulsji.
    • typu „Woda w oleju” W/O, inaczej H/L- faza rozpraszająca to substancje lipofilowe, faza rozproszona to związki hydrofilowe. Mniej popularny rodzaj ze względu na „ciężki” skład i trudność w uzyskaniu.
  • emulsje złożone: W/O/W lub O/W/O- niestabilne ze względu na ilość faz, jednak lepiej przyswajalne przez skórę.


4. Podział emulsji ze względu na wielkość cząstek rozproszonych:
  • makroemulsje: wielkość cząstek zdyspergowanych większa niż 0,1 mikrometra
  • mikroemulsje: -||- mniejsza niż 0,1 mikrometra
  • nanoemulsje: stosunkowo nowy wynalazek, cząstki są mierzone w nanometrach. Stosunkowo stabilne.

5. Środki powierzchniowo czynne (SPC, ZPC) a emulgatory

SPC to substancje o charakterze amfifilowym. Mogą rozpuszczać się zarówno w wodzie, jak i w tłuszczach. Zbudowane są z hydrofilowej „głowy”(1) i lipofilowego „ogona”(2). Dzięki swojej budowie zmniejszają napięcie powierzchniowe na granicy wody i tłuszczy. Są niezastąpione jako środki myjące i pianotwórcze. Mają też inne zastosowanie w kosmetologii: wykorzystywane są do otrzymywania emulsji. Nazywane są wtedy emulgatorami. Bez emulgatorów emulsja nie powstanie, ponieważ napięcie powierzchniowe między fazami (tzw. napięcie międzyfazowe) będzie zbyt silne. Emulgatory obniżają to napięcie i tym samym umożliwiają powstanie emulsji.



Podział SPC:
  • jonowe:
    • anionowe- najsilniejsze związki, używane w proszkach do prania, silnie myjących mydłach i szamponach
    • kationowe- delikatniejsze działanie, używane w szamponach
    • amfoteryczne- najdelikatniejsze w tej grupie środki myjące
  • niejonowe- słabe SPC, najczęściej używane jako emulgatory

6. Emulgatory a HLB

HLB= miara równowagi hydrofilowo- lipofilowej w cząsteczce emulgatora.

Emulgator składa się z części hydrofilowej i części lipofilowej. Stosunek między tymi częściami określa w jakim stopniu ma ona powinowactwo do wody. Substancje słabo rozpuszczalne w wodzie będą miały niskie HLB, dobrze rozpuszczalne- wysokie. Ma to znaczenie w doborze emulgatora do emulsji.

Emulsje typu W/O- emulgator o dużej części lipofilowej, duża rozpuszczalność w tłuszczach, mała w wodzie, HLB= 3-6. Wybiera się kilka emulgatorów o podobnym HLB
  • cholesterol
  • alkohol cetylowy
  • alkohol stearylowy

Emulsje typu O/W- emulgator o dużej części hydrofilowej, duża rozpuszczalność w wodzie. Jeden emulgator o wysokim HLB (8-18, najlepiej 10,12), dodatkowo ko emulgatory o niskim HLB. Najlepsze dla skóry są pochodne cukrowe.

Emulsje wielokrotne- jeden emulgator o wysokim (powyżej 15) HLB i jeden o niskim HLB.

Emulgator o HLB=7,8 nie jest wskazany, może doprowadzić do inwersji faz (tzw. śmietanowania).



7. Stabilność emulsji

Emulsja jest z definicji niestabilna. Jest to spowodowane napięciem międzyfazowym, ciężarem cząsteczek rozproszonych (skłonność do „opadania” fazy rozproszonej), dyfuzją cząsteczkową i temperaturą. Najbardziej stabilne są mikro- i nanoemulsje. Emulgatory mają zwiększyć stabilność emulsji.

0 komentarze: